Dolphy ontroert en swingt op nieuw driedubbelalbum vol pas ontdekte opnamen

Maar echt genoten van zijn status heeft Dolphy niet. Zijn laatste album, Out To Lunch! (Blue Note, 1964), dat een plekje in de jazzcanon inneemt niet ver van Kind of Blue (1959) van Miles Davis en A Love Supreme (1965) van John Coltrane, verscheen een paar maanden na Dolphy’s onfortuinlijke dood in een Berlijns ziekenhuis.

De met gezondheidsproblemen kampende Dolphy had moeite zich met zijn muziek in leven te houden. Mastodonten als Coltrane en Charles Mingus dweepten met zijn talenten; Mingus nam hem al in 1960 mee op tournee door Europa. Maar Dolphy kon met zijn eigen composities met zelfgekozen muzikanten nauwelijks bij platenmaatschappijen terecht. Hij heeft als bandleider maar een handvol platen uitgebracht. Dus als er ineens onbekend werk van hem opduikt, dan is dat groot nieuws in de jazzwereld.

Driewerf hoera dus voor het onlangs verschenen driedubbelalbum Eric Dolphy Musical Prophet – The Expanded 1963 New York Studio Sessions. Een werkelijk uitmuntend vormgegeven uitgave, waarop twee al jaren zo goed als onvindbare albums staan, Conversations en Iron Man (nu in prachtig mono geluid), plús maar liefst vijfentachtig minuten onuitgebracht werk van Dolphy.

De uitgave verscheen in november gelimiteerd op vinyl en is nu ook op cd verkrijgbaar.  De productie was in handen van het in dit soort plaatuitgaven gespecialiseerde Amerikaanse platenlabel, Resonance Records. De directeur, vermaard jazzproducer en -verzamelaar Zev Feldman, heeft in de tien jaar dat Resonance actief is, al een aantal grote vondsten gedaan. Zo is lang verborgen gebleven materiaal van onder anderen gitarist Wes Montgomery en pianist Bill Evans prachtig verzorgd op de markt gebracht.

Resonance-platen onderscheiden zich van andere jazz-heruitgaven door de buitengewoon goede geluidskwaliteit, schitterende hoesfotografie en tot in de puntjes verzorgde tekstboekjes. Dat is op deze nieuwe Dolphy niet anders.

Nalatenschap

Het betreft opnamen van de sessies die Dolphy op twee dagen in juli 1963 hield met een wisselende bezetting van zo’n tien muzikanten. De stereo-opnamen daarvan, destijds gebruikt voor Conversations en Iron Man, zijn zoek. De mono-opnamen van die dagen, waaruit Resonance nu heeft geput, zijn gevonden in een koffer uit de nalatenschap van Eric Dolphy zelf.

Die zag in het voorjaar van 1964 geen toekomst meer in New York. Hij wachtte de ontvangst van zijn net opgenomen plaat Out To Lunch!  niet af en vertrok naar Europa. Hier zou hij eerst op tournee gaan in de band van Charles Mingus, om daarna op eigen houtje een plek te vinden.

Of en wanneer hij naar de VS terug zou keren, wist hij niet. Zijn waardevolle bezittingen liet hij achter bij vrienden. En daartussen bevond zich dus een flink aantal banden met alle muziek die hij in juli 1963 had opgenomen.

Dolphy zou nooit meer terugkomen. Op 30 juni 1964 overleed hij in een ziekenhuis in Berlijn. Hij leed al jaren aan diabetes, maar dat was nooit als zodanig gediagnosticeerd. In het ziekenhuis dachten ze van doen te hebben met een aan verslaafde jazzmuzikant die gewoon even zijn roes moest uitslapen.

In 1987 deed Blue Note als eens een greep uit zijn achtergebleven koffer, voor het album Other Aspects, maar sindsdien is er geen nieuwe Dolphy-muziek meer op de markt gebracht. Tot nu dan.

Opvallend

Naast de zeer dynamische monoversies van de twee eerder verschenen platen en enkele fraaie outtakes (Mandrake met een nog feller spelende, toen 19-jarige trompettist Woody Shaw) vallen vooral de drie ‘nieuwe’ stukken op die Dolphy samen met bassist Richard Davis opnam.

Davis, die zachtmoedig zijn snaren plukt en strijkt, en Dolphy, die de meest betoverende noten uit zijn basklarinet perst. Samen zoekend naar de mooiste harmonieën. Hun samenspel maakt van kant 2 op de plaatversie (of de tweede helft van cd 1) een van de mooiste half uurtjes die Eric Dolphy ooit opnam.

Dolphy ontroert en swingt op deze driedubbelaar. Geen moment heb je het idee naar afgekeurde opnamen of restmateriaal te luisteren. Het is niet alleen een essentiële toevoeging aan het betrekkelijk kleine beschikbare oeuvre van Dolphy,  het is ook een belangwekkend deel van de jazzgeschiedenis.

Deze sessies moeten Dolphy destijds goed bevallen zijn en hem op nieuwe ideeën hebben gebracht. Een half jaar later zou hij namelijk opnieuw de Blue Note-studio in stappen, zonder pianist maar met de blijkbaar in smaak gevallen vibrafonist Bobby Hutcherson. Ook de op deze nieuwe uitgave zo excellerende Richard Davis nam hij op 24 februari 1964 mee voor de opnamen van zijn meesterwerk Out To Lunch!. Het verschijnen daarvan zou hij helaas niet meer meemaken.